Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Υπό κατάρρευση η ΠΑ;

Πηγή: www.al-monitor.com11 Δεκεμβρίου 2015

Από την 1η Οκτωβρίου έχουν επιβληθεί στη Δυτική Όχθη στρατιωτικά μέτρα και μέτρα ασφαλείας από τις ισραηλινές δυνάμεις. Παλαιστίνιοι συλλαμβάνονται, πόλεις διαμελίζονται και σπίτια κατεδαφίζονται στην προσπάθεια να σταματήσει η εξέγερση.
Στο αποκορύφωμα της ισραηλινό-παλαιστινιακής έντασης, η διαρροή που δημοσίευσε η Haaretz στις 21 Νοεμβρίου προκάλεσε έκπληξη. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα, το μίνι υπουργικό συμβούλιο πολιτικών θεμάτων και ασφαλείας του Ισραήλ, συζήτησε στις 19 και 20 Οκτωβρίου την πιθανή κατάρρευση της ΠΑ και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν αν συμβεί κάτι τέτοιο.
Ορισμένοι ισραηλινοί υπουργοί, όπως ο Υπουργός Παιδείας Naftali Bennett και Δικαιοσύνης Ayelet Shaked, δήλωσαν στις 27 Νοεμβρίου ότι η κατάρρευση της ΠΑ θα εξυπηρετούσε κάποια συμφέροντα του Ισραήλ και απαίτησαν από την κυβέρνηση να μην αποτρέψει ένα τέτοιο γεγονός. Ωστόσο, ο ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε την 1η Δεκεμβρίου ότι δεν επιθυμεί την διάλυση της ΠΑ, υπό τον φόβο χειρότερων εναλλακτικών που ίσως βλάψουν την ασφάλεια του Ισραήλ.
Η ΠΑ δεν έχει εκδώσει επίσημη ανακοίνωση για τα νέα. Το σενάριο δεν αποτελεί ακαδημαϊκή συζήτηση, αλλά είναι ένα θέμα που συζητιέται από τους ισραηλινούς πολιτικούς, στρατιωτικούς και υπεύθυνους ασφαλείας που παίρνουν αποφάσεις.
Ορισμένοι όμως από την ΠΑ απορρίπτουν αυτή την πιθανότητα, όπως ο Abdullah Abdullah, επικεφαλής της Πολιτικής Επιτροπής του Νομοθετικού Συμβουλίου της Φατάχ που δήλωσε στις 28 Νοεμβρίου ότι είναι μια προσπάθεια του Ισραήλ να ασκήσει πίεση στην παλαιστινιακή ηγεσία.
Στις 5 Δεκεμβρίου, στο Φόρουμ Saban που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Μεσανατολικών Πολιτικών στην Ουάσιγκτον, ο Γενικός Γραμματέας των ΗΠΑ Τζον Κέρι προειδοποίησε ότι μια πιθανή διάλυση της ΠΑ αποτελεί απειλή για το Ισραήλ.
Ο Sufian Abu Zaid, μέλος του επαναστατικού συμβουλίου της Φατάχ, είπε στο Al Monitor «Οι ισραηλινοί αξιωματούχοι πρέπει να συμφωνήσουν σε μια υποθετική κατάρρευση της ΠΑ. Ενώ οι ακροδεξιοί υπουργοί τάσσονται υπέρ ενός τέτοιου σεναρίου, η αντιπολίτευση, οι δυνάμεις ασφαλείας και ο στρατός τάσσονται κατά, σκεφτόμενοι ότι η σταδιακή κατάρρευση και η εναλλακτική της ΠΑ θα προκαλούσε περισσότερο χάος στη Δυτική Όχθη».
Οι προειδοποιήσεις του Κέρι σχετικά με την διάλυση της ΠΑ, σε συνδυασμό με τις διαβουλεύσεις της ισραηλινής κυβέρνησης ίσως είναι κάτι παραπάνω από σύμπτωση. Μπορεί να σχετίζονται με τον αποπροσανατολισμό των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και ΠΑ, καθώς το Ισραήλ δεν έχει καταφέρει να σταματήσει το κύμα των επιθέσεων παρά των ισχυρών στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων, χωρίς να αναφέρουμε την εντεινόμενη ισραηλινή πρόκληση και τις κατηγορίες του Ισραηλινού Υπουργού Άμυνας Moshe Ya'alon's που στις 30 Νοεμβρίου είπε πως η ΠΑ είναι ανίκανη να σταματήσει τις επιθέσεις.
Ο πρώην υπουργός Πληροφόρησης της κυβέρνησης Χαμάς, Yousef Rizq, είπε στο Al Monitor «Οι συζητήσεις των ισραηλινών πάνω στο σενάριο πιθανής κατάρρευσης της ΠΑ είναι σοβαρές και καθόλου υπερβολικές. Το Ισραήλ βασίζεται σε μια περιφερειακή λύση μέσω της βελτίωσης των σχέσεων του με κάποια αραβικά κράτη, συγκαλώντας περιφερειακή συνδιάσκεψη με την συμμετοχή αραβικών κρατών όπου υπάρχει πιθανότητα να παρακαμφθεί η ΠΑ. Αυτό επιδιώκει η ισραηλινή δεξιά, που θέλει να προσαρτήσει όλες τις παλαιστινιακές περιοχές της Δυτικής Όχθης στο Ισραήλ».
Ο Rizq πρόσθεσε «Το σενάριο κατάρρευσης της ΠΑ ίσως να επαληθευτεί, δεδομένου των θέσεων της ισραηλινής δεξιάς. Σε αυτή την περίπτωση, το Ισραήλ θα δυσκολευτεί να διαχειριστεί τα παλαιστινιακά ζητήματα στη Δυτική Όχθη και ίσως γυρίσουμε στο προ-ΠΑ εποχή, πριν το 1994. Αυτό θα σήμαινε πως το Ισραήλ θα ωθηθεί να επιβάλλει επιπλέον διοικητικά και οικονομικά εμπόδια και περιορισμούς για την ασφάλεια».
Προς το παρόν οι Παλαιστίνιοι μπορεί να μην έχουν σαφή ιδέα για το πώς μπορεί να δρομολογηθεί μια πιθανή κατάρρευση. Για παράδειγμα μπορεί να γίνει μια εκτεταμένη ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση εκκαθάρισης στην Δυτική Όχθη που θα μπορούσε να περιορίσει το κίνημα του προέδρου Αμπάς, όπως έγινε με τον εκλιπόντα παλαιστίνιο πρόεδρο Γιασσέρ Αραφάτ το 2002.
Ωστόσο, το Ισραήλ μπορεί να αρχίσει σταδιακά να στοχοποιεί τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας στη Δυτική Όχθη και να συλλαμβάνει τα μέλη που εμπλέκονται στις επιθέσεις. Πρόσφατα οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν τον παλαιστίνιο αξιωματούχο των μυστικών υπηρεσιών Mazen Oraiba που έπεσε πάνω σε ισραηλινούς στρατιώτες στην Ιερουσαλήμ, στις 3 Δεκεμβρίου.
Το Ισραήλ μπορεί να σταματήσει την μεταφορά των επιχορηγήσεων από φόρους στην ΠΑ, οδηγώντας την σε σταδιακή πτώση. Η ΠΑ δεν θα μπορεί να πληρώσει τους υπαλλήλους της, ειδικά των δυνάμεων ασφαλείας, που με τη σειρά τους δεν θα δουλεύουν. Όλα αυτά θα δημιουργούσαν χάος στη Δυτική Όχθη.
Το Al-Monitor συναντήθηκε με έναν αξιωματούχο ασφάλειας της ΠΑ, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία τους, για να συζητήσει το σενάριο κατάρρευσης της ΠΑ που περιμένουν οι ισραηλινοί. Είπε «το Ισραήλ μπορεί να προχωρήσει στον κατακερματισμό της Δυτικής Όχθης σε πολλές γεωγραφικές περιοχές που θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο ισραηλινών στρατιωτικών διοικήσεων και θα επιβάλλουν μέτρα ασφαλείας για να εμποδίσουν τις επιθέσεις των παλαιστινίων ενάντια των ισραηλινών. Το σενάριο μπορεί να περιλαμβάνει την δημιουργία τσιμεντένιων σημείων ελέγχου γύρω από τα χωριά και τις πόλεις, όπου ο ισραηλινός στρατός θα εμπόδιζε την κυκλοφορία των αυτοκινήτων ανάμεσα στις πόλεις. Τέτοια μέτρα θα υπονόμευαν τον έλεγχο της ΠΑ στη Δυτική Όχθη, θα αποδυνάμωνε την επιρροή της και θα οδηγούσε στην σταδιακή κατάρρευσή της».
Οι δηλώσεις αυτές ευθυγραμμίζονται με το άρθρο του επικεφαλή σύνταξης της al-Hayat al-Jadida, που έχει σχέσεις με την ΠΑ. Ο Hafez Barghouti έγραφε στις 15 Αυγούστου ότι αν η ΠΑ στα αλήθεια διαλυθεί, ο ισραηλινό στρατηγός Yoav Mordechai θα συντόνιζε τις επιχειρήσεις της ισραηλινής κυβέρνησης στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει το Ισραήλ αν διαλυθεί η ΠΑ θα είναι η άγνωστη μοίρα των ένοπλων δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστίνης. Τα χιλιάδες όπλα θα μπορούσαν να πέσουν στα χέρια των Παλαιστινίων που διεξάγουν τις επιθέσεις και θα οδηγηθούν σε συγκρούσεις. Η προοπτική αυτή ίσως κάνει το Ισραήλ να σκεφτεί δύο φορές πριν προσπαθήσει να διαλύσει την ΠΑ.
Ο Hani Masri, γενικός διευθυντής του Masarat, το παλαιστινιακό κέντρο πολιτικών ερευνών και στρατηγικών σπουδών στη Ραμάλα, είπε στο Al Monitor «μια ισραηλινή σφαγή εναντίον των παλαιστινίων, μια θεμελιώδης αλλαγή στο καθεστώς του Al Aqsa, μια επιχείρηση μαρτύρων που θα οδηγούσε σε πολυάριθμους νεκρούς ισραηλινούς ή τον θάνατο του προέδρου Αμπάς, η παραίτηση του Αμπάς προτού συμφωνήσουν στη διάδοχη κατάσταση ή μια αλλαγή στην τρέχουσα παλαιστινιακή πολιτική που θα αντιμετώπιζε την ισραηλινή κατοχή, όλα αυτά είναι εξελίξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην κατάρρευση της ΠΑ».
Είναι ίσως αλήθεια ότι η ΠΑ δεν υποστηρίζει πλήρως ούτε εναντιώνεται στην εξέγερση. Ωστόσο, ο δισταγμός δεν φαίνεται να σημαίνει πολλά για τους ισραηλινούς και πιθανά να τους κάνει να υιοθετήσουν μια σταδιακή πολιτική επικίνδυνης διπλωματίας για να πιέσουν την ΠΑ και να την κάνουν να αισθανθεί ότι οδεύει προς διάλυση, αν δεν εναντιωθεί στην εξέγερση. Η ΠΑ είναι απίθανο να προβεί σε επίσημη ανακοίνωση σύντομα.